(ต้อง)ตัดเวลาท้องถิ่น (หรือไม่) 3.

  ปัญหาโหร :  เรื่อง (ต้อง)ตัดเวลาท้องถิ่น(หรือไม่) 3.
       อรุณ ลำเพ็ญ
 

 ต่อจากตอนที่แล้ว...

แต่ครั้นเมื่อมีเครื่องมือที่จะวัดสอบให้ละเอียด ลงไป จนถึงนาทีและวินาที แล้วก็เห็นได้ชัดว่า  นาฬิกาแดดฤาเวลามัชฌันติกสัยนั้น ไม่เที่ยงตรงกันแทบทุกวัน  เพราะเหตุว่าวิถีดคจรแห่งดวงอาทิตย์  นั้นเดินปัดขึ้นเหนือ และปัดลงใต้ห่างจากเส้นศูนย์กลางรอบโลกถึงข้างละ  ๒๓  องศา กึ่ง อย่างหนึ่ง และเพราเหตุว่า โลกเดินรอบดวงอาทิตย์เร็วและช้าไม่เสมอ  ตามวิถีโคจรที่ใก้ลเคียงหรือไกลจากดวงอาทิตย์  มีประมาณว่าเวลาตกในเดือนมกราคม  เดินเร็วที่สุดแล้ว  เวลาขึ้นในเดือนมิถุนายน  ก็เดินช้าที่สุด 

เพราะเหตุ  ๒ ประการนี้  จึงต้องคิดมีนาฬิกากลที่คิดเฉลี่ยเวลาทั้งรอบปีหนึ่ง  แบ่งเป็นเวลามัธยมกาลให้เสมอว่าวันละ  ๒๔ ชั่วโมง สมมุติมีดวงอาทิตย์เดินเสมอกันทุกวันเป็นมัธยมอาทิตย์  เวลานาฬิกาแดดฤาเวลาปรากฎเป็นมัชฌันติกสัยจริงๆนั้น จึงอาจจะเร็วไปกว่านาฬิกากล  ฤามัธยมกาลนั้น ๑๗ นาที  เป็นอย่างมาก  และช้าไปได้ถึง ๑๔  นาที  เป็นอย่างมาก 

ยังมีเวลาอีกอย่างหนึ่ง เรียกว่าเวลาดาว คือสังเกตุดาวฤกษ์ คืนหนึ่งเล็งดูว่าอยู่ที่แห่งใดแล้ว กำหนดนับไว้สอบดูอีกคืนหนึ่งในที่แห่งเดียวกันแล้ว  จะมีกำหนดเสมอเหมือนกันทุกวันไป เป็นเวลามัธยมกาล ๒๓  ชั่วโมง  ๕๖  นาที กับ ๔ วินาที  เวลานี้เที่ยงตรงอยู่เสมอทุกวัน  ด้วยเหตุว่าเป็นเวลาโลกหมุนรอบหนึ่งเสมอกันทุกวันไปไม่ช้าเร็วกว่ากันที่จะสังเกตุเห็นได้เลยแต่เวลานี้ใช้กันอยู่แต่ในการเดินเรือ  และในโหราศาสตร์ 

เวลานาฬิกาแดด  มัธยมกาล และเวลาดาวทั้ง ๓ อย่างนี้ ก็ใช้ตามท้องที่ซึ่งอยู่ไกลไป ตามลองจิจูด  คือกำหนดนับว่ารอบโลก ไปทางทิศตะวันออกตะวันตก เป็น  ๓๖๐  องศา  ถ้าตั้งอยู่ห่างกัน ๑๕ องศา  เวลาท้องที่ซึ่งตั้งอยู่ห่างกันนั้น  ก็จะผิดแปลกกันถึงหนึ่งชั่วโมงในมัธยมกาล  ถ้าประมาณอย่างหยาบๆ  ก็กล่าวได้ว่าท้องที่ซึ่งตั้งอยู่ห่างกันสัก  ๗๐๐ เส้น  ก็เป็นเวลาที่ผิดแปลกกันได้นาทีหนึ่ง 

ถ้ารถไฟเดินทางตะวันออกตะวันตกแล้ว  ก็จะมีเวลาผิดนัดกันได้ถึงหนึ่งนาทีไปทุกๆ  ๒๗  กิโลเมตรเศษ 

อีกประการหนึ่งเมื่อจะใช้เวลาเดินรถไฟ หรือเดินเรือที่จะนับเวลาตามท้อที่  ซึ่งมีเศษนาทีต่างๆ กันเป็นการยากในทางที่จะคำนวณคิดบอกเวลาต่างๆ กันไปได้มากมายนัก 

เพราะเหตุที่จะปลดเปลื้องความยกลำบากในการที่จะคำนวณเวลาที่ต่างๆ กันอยู่ไม่ใช่แต่เพียงประเทศจนชั้นตำบลต่างๆ ในประเทศเดียวกันก็ยังผิดกันได้อย่างนี้ นานประเทศ จึงได้ประชุมปฤกษากันเมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๗ เป็นครั้งแรก เพื่อจะให้กำหนดเวลาใช้สำหรัประเทศต่างๆนั้น  ให้นับห่างกันเพียงครึ่งชั่วโมงไป  เพื่อให้เป็นการสะดวกแก่การที่จะคิด และสังเกตุได้ง่าย  ถ้าประเทศใดมีอาณาเขตกว้างขวางไปทางทิศตะวันออกตะวันตก มากกว่ากึ่งชั่วโมง  ก็กำหนดให้ใช้เวลาที่เรียกว่าเวลาอัตรานั้นต่างกันหลายเวลาอย่างเช่นใช้ในอเมริกนั้นได้ 

ครั้นต่อมาเมื่อกรกฎาคม ๒๔๖๒ นี้ นานประเทศได้แต่งตั้งผู้แทนประเทศได้แต่งตั้งผู้แทนไปประชุมที่ลอนดอนว่าด้วยอุทกศาสตร์ กรุงสยามก็ได้เข้าประชุมด้วย ได้ปรึกษาตกลงกันว่าทุกประเทศที่ชุมนุมกันนั้นจะคิดอ่านใช้เวลาอัตรานี้ด้วย 

กรุงสยามมีอาณาเขตต์กว้างทางทิศตะวันออกตะวันตก เพียง ๘ องศา เป็นอย่างยิ่ง คือ  เป็นเวลาประมาณ  ๓๒  นาที  ควรจะกำหนดใช้เวลาอัตรานั้นเป็ฯอย่างเดียวกันได้  เพื่อจะให้ถูกต้องกับสัญญานานาประเทศ

จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  สั่งว่าตั้งแต่วันที่ ๑ เมษายน  ๒๔๖๓  สืบไป  ให้ใช้เวลาอัตราสำหรับกรุงสยามทั่วพระราชอาณาจักร  เป็น ๗ ชั่วโมง  ก่อนเวลากรีนิชในเมืองอังกฤษ ฯลฯ 

(ต่อจากนี้ก็เป็นสารบานบอกว่าเมืองต่างประเทศใดใช้เวลาก่อนหลังกรีนิชเท่าใดเห็นว่าบอกไว้ไม่ทั่วถึงจึงไม่ได้คัดมา )

ประกาศมา  ณ. วันที่  ๑๖  มีนาคม พุทธศักราช  ๒๔๖๓
รายชื่อจังหวัดที่ลบจากเวลามาตราฐาน