จักรวาลวิทยา

     จักรวาลวิทยา (เกร็ดความรู้เรื่องไทยศึกษา)
 
จักรวาลวิทยาในพระพุทธศาสนามีเค้าโครงมาจากจักรวาลวิทยาในศาสนาพราหมณ์ ซึ่งยืนยันว่าโลกมีจำนวนมากมายนับไม่ถ้วน (คือเป็น อนันตะ)
 
ในพระพุทธศาสนาแบ่ง "ภพ" หรือบางทีเรียกว่า "ธาตุ" เป็น 3 ระดับ คือ กามภพ หรือ กามธาตุ ซึ่งเป็นระดับต่ำสุด เป็นภพของผู้ที่ยังหมกหมุ่นในกามารมณ์อยู่ 1

รูปภพ หรือ รูปธาตุ เป็นระดับที่สูงกว่า กามภพ เป็น ภพของผู้ที่ได้ฌาน 1
อรูปภพ หรือ อรูปธาตุ เป็นภพระดับสูงสุด ผู้ที่ได้อรูปฌานจะไปเกิดในภพนี้ 1
 
จักรวาลวิทยาถือว่ามีทิศสำคัญอยู่ 4 ทิศ จาก 4 ทิศขยายออกไปเป็นทวีคูณ คือ เป็น 8 ทิศ 16 ทิศ และ 32 ทิศ ตามลำดับ คติเรื่องนี้ได้มีอิทธิพลต่อศิลปะ วรรณคดี สังคม และการเมืองมาก
ปรัชญาศิลปะตามแบบบุรพทิศ ถือว่าสี่เหลี่ยมจัตุรัสเป็นสัญลักษณ์แทนโลกหรือแผ่นดิน ทรงกลมเป็นสัญลักษณ์แทนสวรรค์หรือฟ้า
 
ในด้านสถาปัตยกรรม การสร้างปูชนียสถาน เช่น ปราสาท สถูป เจดีย์ มักจะแฝงปรัชญาด้านจักรวาลวิทยาอยู่เสมอ เช่น ปราสาทหินที่นครวัด จะเห็นว่าสร้างอยู่บนแผนผังที่เป็นรูปสี่เหลี่ยม มีปรางค์ห้าองค์ องค์กลางเปรียบเสมือนเขาพระสุเมรุ ปรางค์ย่อมอีกสี่องค์ ล้อมอยู่สี่มุม คือ เขายุคุนธร อิสินธร กรวิก และ สุทัศน์

     เมื่อได้นำจักรวาลวิทยามาใช้ในพระพุทธศาสนาแล้ว คติเกี่ยวกับเทพเจ้าหรือเขาพระสุเมรุก็ค่อย ๆ เลือนไป ลักษณะสี่เหลี่ยมจัตุรัสกลายเป็นสัญลักษณ์แทน "จีวร" รูปทรงกลมกลายเป็นสัญลักษณ์ของ "บาตร" นอกจากนั้นโลหะแหลมบนยอดปรางค์ที่เรียกว่า "นภศูล" อันเป็นสัญลักษณ์แทนอาวุธของพระอินทร์ ก็กลายเป็นสัญลักษณ์แทน "ไม้เท้า" และต่อมาก็กลายเป็น "ฉัตร"
ศิลปะทางพระพุทธศาสนาประเภทลาย เช่น ดอกประจำยาม หรือดอกสี่กลีบ ดาวดอกจอก ดาวกลีบบัว รวมทั้งลายดาว พวกดาวจงกล ดาวรังแตน ดาวกระจาย ฯลฯ ล้วนวิวัฒนาการมาจาก "ดอกบัว" ทั้งสิ้น อันเป็นสัญลักษณ์แทนทิศทั้งสี่ แล้วขยายออกเป็น 8 กลีบ 16 กลีบ และ 32 กลีบ ตามลำดับ เป็นการยกย่องบูชาจากประชาชนทั้งสี่ทิศ คือทั่วทั้งโลกนั่นเอง
ถ้าพิจารณาพุทธวิหาร Borobudur ในประเทศอินโดนีเซีย จะพบว่าแบ่งออกเป็น 3 ตอน คือล่างสุดเป็นสี่เหลี่ยมจตุรัส แบ่งเป็นชั้น กามธาตุ หรือ กามภพ หรือ กามาพจร ตอนกลางมีลักษณ์กลมโดยรอบ มีสามชั้น คือ รูปธาตุ หรือ รูปภพ หรือ รูปาพจร ส่วนยอดเป็นเจดีย์องค์ใหญ่ตรงกลาง เป็นชั้น อรูปธาตุ หรือ อรูปภพ หรือ อรูปาพจร ยอดสุดขององค์เจดีย์ คือ นิพพาน หรือ วิมุตติ อันได้แก่การ ดับกิเลส หรือการหลุดพ้นจากกิเลสอย่างสิ้นเชิง



(อ้างจาก พจนานุกรมศิลปกรรม อักษร ข- ฉ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. 2526.)(ภาพ ฐานเขาพระสุเมรุ) 

ขอบคุณที่มา : https://www.facebook.com/ThaiStudiesCU
 


 
#By_คุณยายกลิ่นโสม 100
#อ่านดวงไทยสบายสบายตามสไตล์คุณยายกลิ่นโสม105
#ฟรี!!เรียนดูดวงฟรี!!เรียนโหราศาสตร์ไทยฟรีที่บ้านคุณยายกลิ่นโสม 
#โหราศาสตร์ไทยเรียนด้วยตนเองฉบับคุณยายกลิ่นโสม ได้ที่ #htthttp://www.baankhunyai.com 105322
  ------------------------------------
  สนใจดูดวงติดต่อ: baankunyai 102 100450
          

  • 33.png
    โลกนี้มาจากไหน.? | จักรวาลวิทยา ตามคติพุทธ“โลกนี้เกิดขึ้นมาได้อย่างไร.?”เป็นคำถามที่หลายคนสงสัย ยามแหงนหน้ามองฟ้าที่มีหมู่ดาวนับพัน คนไทยโบราณก็ไม่ต่างไปจากเราเท่าไหร่ พวกเขาต่างก็...

  • ดาวน์โหลด (1).jpg
    ดวงดาวในระบบโหราศาสตร์ ระบบการโคจรของดวงดาวในทางดาราศาสตร์ กับระบการโคจรของดวงดาวในทางโหราศาสตร์ มีวืถีต่างกัน ทั้งๆที่มีข้อมูลเดียวกัน ระบบดาราศาสตร์ ดาวทุกดวงมีวิถีโค...

  • images (1).jpg
    โหราศาสตร์กับชาวกรีกคลอดิอุส ปโตเลมีCLAUDIUS PTOLEMAEUS (PTOLEMY)ปโตเลมีเป็นนักดาราศาสตร์และนักภูมิศาสตร์ที่มีชื่อเสียงมากในช่วงที่ยังมีชีวิตอยู่ (ค.ศ. 90 – 168) ปโตเลมีเป็นชา...

  • images (2).jpg
    ที่มาของ ปฏิทินแห่งแรกของโลก ปฏิทินของชาวอียิปต์โบราณ ชาวไอยคุปต์เป็นเผ่าพันธุ์ทีช่างสังเกต อันนำมาซึ่งความคิด ขยายผลไปสู่การค้นคว้า และลงท้ายด้วยชิ้นงานที่เป็นรูปธรรม แล้ว...

  • Screenshot 2024-06-23 181322.png
    ผมสนใจดาราศาสตร์มาก แต่ตกวิชาเลขคณิตตลอดมาจึงไม่มีสิทธิ์รู้เรื่อง เพื่อนฝูงคุยกันเรื่องโหราศาสตร์หรือดาราศาสตร์ ผมได้แต่หุบปากเงียบ เพราะตามตัวเลขของเขาไม่ทัน ดังนั้น ผมไม่หวังที่จ...

  • Sdebfc29475c84b3d86a890c8d3c337f6w.jpg
    กำเนิด 12 นักษัตร จีนถึงไทย ทำไมใช้สัตว์เรียกชื่อปีเป็นคติบอกเวลาเก่าแก่ของโลกคติเรื่อง12 นักษัตรเป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาที่มีมาแต่โบราณกาล เรียกได้ว่าเก่าแก่ระดับดึกดำบรรพ์ กระทั่งก...

  • 116.jpg
    การขึ้นปีนักษัตรใหม่ [สัมพัจฉรฉินท์: ว่าด้วยการขึ้นปีนักษัตรใหม่] วันนี้ วันจันทร์ที่ ๒๗ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๖๐ แรม ๑๕ ค่ำ เดือน ๔ (จิตตมาส) วันอุโบสถครั้งที่ ๑ แห่งฤดูร้อน พุทธศัก...

  • 1573612946.png
    โหราศาสตร์คืออะไร ?สิงห์โต สุริยาอารักษ์ อธิบายว่า “โหราศาสตร์เป็นวิชาพยากรณ์ ที่เนื่องมาจากอำนาจของดวงดาวนพเคราะห์ต่างๆ ที่โคจรอยู่รอบจักรราศีเป็นวิชาที่มีหลักฐานและเหตุผล เป็นวิท...

  • 1573020673.jpg
    โหราศาสตร์คืออะไรโดยอาจารย์ส.แสงตะวัน "โหราศาสตร์คืออะไร"หรืออะไรคือโหราศาสตร์ อันคำว่า โหราศาสตร์ ในที่นี้มิได้หมายถึงว่าเอาตัวอักษรมาแปลความหมายกัน กระผมหมายถึงว่า อะไรกันท...

  • 1579009786.jpg
    ความเป็นมาของโหราศาสตร์ไทย เราทราบในเบื้องต้นแล้วว่าโหราศาสตร์เกิดขึ้นในทวีปเอเชียกลางตั้งแต่ก่อนคริสตกาลประมาณ 4000 – 3000 ปี หรือเทียบกับพุทธศักราชของเราก็ประมาณ 4543 – 3543 ปีก่...

  • 1593054646.jpg
    [มหามกุฏบรมราชานุสรณ์ : เนื่องในดิถีคล้ายวันพระบรมราชสมภพ แลเสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]​​​​​​​ วันนี้ วันดับเป้า พฤหัสบดีที่ ๕ ตุลาคม เดือน ๑...

  • v07026201.jpg
    ดาราศาสตร์สู่โหราศาสตร์ในราชสำนัก ดาราศาสตร์ คือรูปธรรม โหราศาสตร์ คือนามธรรมดาราศาสตร์ คือการดูดาว แต่โหราศาสตร์ คือวิธีการใช้ดาวนี่คือคำนิยามสั้นๆ ของความสัมพันธ์ระหว่างดาราสตร์...

  • EEE-768x490.jpg
    หน่วยราชการโหราศาสตร์-ดวงเมืองของสยาม มีตั้งแต่กรุงศรีอยุธยา ไฉนจึงเลิก เมืองที่มีดวงนั้นต้องเป็นเมืองที่มีผู้สร้างขึ้น มิใช่เกิดขึ้นเองอย่างตลาดนัด ได้แก่สถานที่ซึ่งผู้คนเข้ามาอย...

  • 0c6abf251da92863a8dc607a4818f24f.jpg
    [สวัสดีปีใหม่ ๒๕๖๓: ก้าวสู่ “ยุคใหม่” ด้วยความหวัง] ปีเก่า พุทธศักราช ๒๕๖๒ กำลังจะผ่านไปแล้วและปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๖๓ ก็กำลังจะล่วงเข้ามา สำหรับปีหน้านี้ และประเทศนี้ เท่าที่ผมได้ย...

  • 4a6c52dcb963146fb9d0eefad414d531.jpg
    ระบบโหราศาสตร์ของไทยในปัจจุบัน เรามาถึงหัวข้อสุดท้ายของความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับเรื่องโหราศาสตร์แล้วก่อนที่จะทำการศึกษา ถึงความรู้เฉพาะของโหราศาสตร์ เพื่อนำไปใช้ในการพยากรณ์หร...

  • 1579441660.png
    โหราศาสตร์กับสังคมไทย ความเป็นจริงของสังคมไทยนั้น ผู้คนมีความเชื่อในเรื่องโหราศาสตร์กันมาอย่างยาวนาน ไม่ว่าจะเป็นการถือฤกษ์ถือยามหรือการพยากรณ์เหตุการณ์ต่าง ๆ ของอนาคตว่าจะ...

  • ปฏิวัติ2475-768x455.jpg
    โหราศาสตร์กับการเมืองไทย สู่ “สงครามจิตวิทยา” ในคราวปฏิวัติ 2475 !?“โหราศาสตร์”เป็นวิชาแขนงหนึ่งที่มีมาแต่โบราณ นับว่ามีความสำคัญต่อวิถีชีวิตของผู้คนตั้งแต่สามัญชนไปจนถึงพระมหากษัต...

  • 72acc4971d1e92d71b80e75e23f7e1dc.jpg
    โหรและหมอดูนั้น เหมือนหรือต่างกันอย่างไร ? คนทั่วไปยังเข้าใจและเหมารวมกันว่า คนที่รับผูกดวง หรือคนที่คำนวณแบบเลข 7 ตัว เลข 12 ตัว ดูกราฟชีวิต ดูลายมือ เสี่ยงทายไพ่ป๊อกไพ่ยิปซี ฯ...

  • 72626cfeb7a7c24cc728148c7262699e.jpg
    เป็นเวลาหลายศตวรรษไม่เพียงแต่ในประเทศตะวันตกเท่านั้น แต่อย่างประเทศอินเดีย จีน หรือไทยเอง โหราศาสตร์ก็เป็นศาสตร์ที่ยังคงได้รับความนิยม ถึงแม้ปัจจุบันนี้จะเป็นยุคแห่งวิทยาศาสตร์และเ...

  • ภาพปก-รัชกาลที่4-696x364.jpg
    ดูดวงชะตาตนเอง ฉบับ “นับเศษ” ของรัชกาลที่ 4 ฮิตมากจนสตรีชาววังนับเป็นกันทุกคน! เรื่อง “ดูดวง” กับคนไทย ถือเป็นของคู่กันมาตั้งแต่โบราณ ผสมผสานเป็นศาสตร์แขนงหนึ่งที่สำคัญต่อการดำรงชี...

  • ภาพปก-รัชกาลที่1-696x364.jpg
    ดวงชะตา และฤกษ์ ทั้งที่เป็นของบุคคล และมิใช่บุคคล (สิ่งของ, องค์กร, ประเทศ ฯลฯ) เป็นความเชื่อที่อยู่ในสังคมไทยมานาน มีการศึกษา ค้นคว้า และถ่ายทอดกันอย่างเป็นระบบ เรียกว่า “โหราศาสต...

  • EEE-696x444.jpg
    เมืองที่มีดวงนั้นต้องเป็นเมืองที่มีผู้สร้างขึ้น มิใช่เกิดขึ้นเองอย่างตลาดนัด ได้แก่สถานที่ซึ่งผู้คนเข้ามาอยู่จนกลายเป็นหมู่บ้าน เมื่อประชากรมากขึ้นเรียกว่าเมือง เมื่อเป็นเช่นนี้ย่อ...

  • ภาพปก-กรุงเทพ-696x364.jpg
    การสร้าง “หลักชัย แกนเมือง” ตาม “ตำราพิไชยสงคราม” ในรัชกาลที่ 1 หลักเมืองกรุงรัตนโกสินทร์ คือสัญลักษณ์แห่งการตั้งเมืองใหม่ โดยมีนัยยะเพื่อให้เมืองมีความมั่นคง มีชัยและรุ่งเรืองสืบต...

  • a91fc67b9dc61b79ad261615e0e78378.jpg
    ทำไม “โหราศาสตร์” ถึงมีบทบาทในสังคมไทยยุคดิจิทัล? เป็นเวลาหลายศตวรรษไม่เพียงแต่ในประเทศตะวันตกเท่านั้น แต่อย่างประเทศอินเดีย จีน หรือไทยเอง โหราศาสตร์ก็เป็นศาสตร์ที่ยังคงได้รับความ...

  • 12.png
    โหราศาสตร์เป็นหนึ่งในวิชาที่ว่าด้วยการทำนายโชคชะตา และทำนายเหตุการณ์ในอนาคตที่อาจจะเกิดขึ้นกับบุคคล หรือสังคม โดยใช้ดวงดาวมาเป็นปัจจัยหลักในการทำนาย ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน...

  • EEE-696x444.jpg
    21 เมษายน พุทธศักราช 2325 : รัชกาลที่ 1 โปรดเกล้าฯ ให้ทำพิธีวางเสาหลักเมือง ณ วันเสาร์ แรม 9 ค่ำ เดือน 5 จุลศักราช 1144 ปีขาล จัตวาศก หรือวันที่ 6 เมษายน พุทธศักราช 2325 พระบาทสมเด...

  • 269989052_10224458931332251_7039517915806615901_n.jpg
    “เทพย์ สาริกบุตร” นักโหราศาสตร์ชั้นครู ผู้เคยให้ฤกษ์คณะรัฐประหารจนต้องหนีบวช? ชื่อ “เทพย์” เป็นนามมงคล หลวงวิศาลดรุณกรผู้เป็นอาตั้งให้ มีความหมายว่าสูงส่งใน...
Visitors: 185,841